Suplementy diety stanowią cenne źródło witamin oraz minerałów koniecznych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Należy jednak pamiętać, że chodzi tu o uzupełnienie zbilansowanej diety, nie zaś jej zastąpienie. Stąd suplementy warto traktować jako swoisty dodatek – w wielu przypadkach wskazany, by nadrobić braki związane z odżywianiem bądź wspomóc się, gdy indywidualna kondycja zdrowotna tego szczególnie wymaga.
Jakich suplementów diety potrzebujemy najbardziej? Wszystko zależy od organizmu, codziennego jadłospisu i zdrowotnej kondycji organizmu. Są jednak okoliczności, w których szczególnie warto sięgać po wsparcie w postaci witamin, minerałów, ekstraktów roślinnych czy korzystnych dla zdrowia kwasów tłuszczowych.
ŻYWNOŚĆ KONTRA SUPLEMENTY - WSPÓŁCZESNE WYZWANIA
Czy dieta może dostarczyć wszystkich potrzebnych składników odżywczych? Teoretycznie tak, jednak musiałaby być… idealna. W praktyce trudno osiągnąć taki stan. Wymagałoby to ogromnej dyscypliny, pełnego dostosowania jadłospisu do pracy własnego organizmu, stałej konsultacji z lekarzami i dietetykami czy regularnych badań laboratoryjnych, które pomogłyby zidentyfikować ewentualne niedobory. Taki scenariusz marzeń jest osiągalny tylko przez nielicznych. Dodatkowo ważną rolę odgrywa jakość żywności. Współcześnie bywa ona różna. Zanieczyszczenie środowiska, specyficzne procesy produkcyjne, a wreszcie nieumiejętne przyrządzanie potraw często pozbawia żywności cennych składników odżywczych. W takich okolicznościach niełatwo dostarczyć organizmowi wszystkiego, czego mu potrzeba. Dlatego wygodnym wsparciem są suplementy diety.
POPULARNE DIETY I RYZYKO NIEDOBORÓW
Również rodzaj diety może się wiązać z niedoborami potrzebnych składników odżywczych. Oto kilka przykładów:
DIETA WEGETARIAŃSKA
W związku z eliminacją produktów pochodzenie zwierzęcego trudno dostarczyć do organizmu witaminę B12. Ten typ żywienia może też oznaczać deficyty wapnia, witaminy D, cynku, żelaza, kwasów omega-3. Zagadnieniom tym poświęcone było badanie, którego wyniki opublikowano na łamach „Journal of Osteopathic Medicine”.
DIETA BEZGLUTENOWA
Niekiedy stanowi wymóg (z uwagi na nietolerancję glutenu czy stwierdzoną celiakię), a w wielu przypadkach indywidualny wybór. Także ten typ żywienia może oznaczać niedobory składników odżywczych, takich jak część witamin (D, B9, B12), wapń oraz żelazo.
DIETA NISKOKALORYCZNA
Wiąże się ze znacznymi ograniczeniami i wyłączeniami żywności. Wiele oczywiście zależy od jej skomponowania, jednak najczęstsze ryzyko niedoborów dotyczy m.in. magnezu, żelaza, selenu, cynku, a zwłaszcza witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (często ograniczanych przy odchudzaniu).
KAŻDY ORGANIZM PRACUJE INACZEJ
Dobór odpowiednich suplementów powinien wynikać zwłaszcza z indywidualnej sytuacji zdrowotnej. Wiele czynników odgrywa tu ważną rolę:
PŁEĆ
Wiąże się to zwłaszcza z różną pracą hormonów. Przykładowo w przypadku mężczyzn mogą to być suplementy zwiększające płodność albo np. opóźniające wypadanie włosów. Szczególnej troski wymagają też kobiety w ciąży – tu pojawia się częste ryzyko niedoboru takich składników, jak np. kwas foliowy, żelazo, magnez, wapń, jod, kwasy omega-3, witaminy (A, D, E).
WIEK
Szczególnie seniorzy powinni zwrócić uwagę na ewentualne niedobory składników odżywczych. Chodzi tu m.in. o większe zapobieganie rozwojowi chorób związanych z podeszłym wiekiem.
AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA
By ją sprawnie wykonywać, konieczne jest zwrócenie uwagi na dostarczenie chociażby odpowiedniej ilości energii. Można się też wspierać suplementami zwłaszcza dwojakiego typu: wspomagającymi budowę tkanki mięśniowej (np. kreatyna, aminokwasy, białko serwatkowe) bądź spalanie tłuszczu (m.in. ekstrakt z zielonej herbaty, L-karnityna, kofeina, kapsaicyna). Przyjmowane preparaty działają oczywiście najskuteczniej, jeśli idą w parze z dietą wysokobiałkową oraz niskotłuszczową.
LEKI
Niestety przyjmowane leki nie pozostają obojętne dla organizmu i mogą zaburzać wchłanianie składników odżywczych. Przykładowo popularny kwas acetylosalicylowy hamuje przyswajanie witaminy B12 i kwasu foliowego. Część leków może też powodować większą utratę cennych minerałów (m.in. leki moczopędne – magnezu i potasu). Warto więc regularnie przeprowadzać badania laboratoryjne, a w razie niedoboru wybranych składników postawić na suplementację.
Umiejętnie dobrane suplementy diety pozwalają dość szybko nadrobić ewentualne „braki” organizmu, jeśli chodzi o witaminy czy inne wartościowe składniki odżywcze. Warto je jednak stosować świadomie i wedle indywidualnych potrzeb – nie ma tu tak naprawdę jednej uniwersalnej reguły.
